Cây ké hoa vàng có tác dụng gì?

Ké hoa vàng (tên khoa học Sida rhombifolia L.) còn có tên gọi khác như Chổi đực, Bái nhọn, Khắt bó lương (Thái), Xi phú (Kho), Cây ro, Khắt lót (Tày). Cây ké hoa vàng thuộc họ Malvaceae (Bông)

Đặc điểm nhận dạng của cây ké hoa vàng:

• Cây nhỏ, thân mọc thẳng đứng, thân và cành có nhiều lông ngắn hình sao.
• Lá hình trứng, đầu hơi nhọn, mép hơi răng cưa, nhiều lông.
• Hoa nhỏ màu vàng, mọc ở đầu cành hay kẽ lá. Đài hình chuông, có lông màu trắng ở phía ngoài. Nhị 20, nhụy có 7 vòi.
• Quả có lông ở đỉnh, vỏ quả mỏng, phía lưng có 2 vết nổi. Hạt cũng có lông.

Người ta thu hái hái lá cây để dùng tươi hoặc phơi khô, có khi hái toàn cây về phơi khô. Cây ké hoa vàng được thu hái quanh năm, tuy nhiên tốt nhất nên thu hái lúc cây đang ra hoa.

Ké hoa vàng là vị thuốc có tính mát, vị cay ngọt, tác dụng làm ra mồ hôi nhẹ, phong nhiệt, giải cảm, làm tan máu ứ, tiêu sung. Trong đông y, ké hoa vàng được dùng trong các bài thuốc chữa mụn nhọt, tiểu tiện nóng đỏ hay vàng đậm, sốt, lỵ.

Nếu dùng cây tươi hay lá tươi, dùng 40 – 80g/ ngày, sao vàng trước khi sắc cho thơm cho dễ uống. Nếu dùng khô chỉ sắc uống 20-40g/ngày.

Dưới đây là một số bài thuốc có vị Ké hoa vàng:

• Chữa mụn nhọt, sưng chín mé: Lá ké hoa vàng 50g, lá cỏ xước 50g. Rửa sạch, lấy1 nửa, giã nát đắp lên vết thương. Nửa còn lại phơi khô, sắc với nước uống.
• Chữa dị ứng mẩn ngứa: Ké hoa vàng (cành lá có hoa), lá thồm lồm, lá trầu không. Giã nhỏ, xát nhẹ lên vết mẩn ngứa. Ngày dùng 1-2 lần.
• Chứa kiết lỵ: Dùng rễ ké hoa vàng, rễ xích đồng nam. Sắc uống trong ngày. Dùng trong 3-4 ngày.
• Chữa ban chẩn: Ké hoa vàng, rễ lá lức, cỏ mần trầu, cát căn, đậu chiều, dây giác tía, kinh giới, cam thảo đất, bạc hà, gừng sống.
• Chữa sốt, đau lưng, tê thấp: ké hoa vàng toàn cây 30g sắc uống.

Ngoài cây ké hoa vàng kể trên, trong nhân dân còn có 2 loại ké hoa vàng khác:

• Ké hoa vàng – Sida cordifolia L.: còn có tên gọi là tâm diệp hoàng hoa nhậm, thuộc họ Bông (Malvaceae). Đây là một loại cây cỏ cứng, toàn thân có lông mịn. Lá có hình trứng, nhiều lông mềm trắng. Hoa có màu vàng, mọc thành ngù ở đầu cành. Đài có rất nhiều lông. Tràng không có lông. Lá noãn 6-10, có nhiều vân. Hạt có lông đầu, dài khoảng 3mm. Cây có tác dụng thông tiểu, dùng trong những trường hợp bị mụn nhọt, herpes loang vòng, tiểu tiện ít và vàng đỏ. Dùng lá hoặc toàn cây tươi sao vàng để sắc uống. Dùng ngoài để đắp lên những nơi sưng đau.
• Ké hoa vàng – Sida acuta Burn: Ké hoa vàng Sida acuta Burn, có nơi gọi cây bái chổi là một cây nhỏ cao 0,8-1m, trên thân có vân dọc, lá hình mác, đầu nhọn, hai mặt nhẵn hoặc có lông. Hoa có màu vàng nhạt, mọc đơn độc ở kẽ lá, hoặc mọc thành đôi, cuống hoa ngắn. Lá noãn 4-9 thường là 5. Hạt có lông ở đầu. Cây này cũng mọc hoang ở khắp nơi trong nước ta, tại miền Trung, người ta hay dùng lá và rễ cây làm thuốc uống và giã đắp lên những mụn nhọt hay nổi sưng đau.

Cây ké hoa vàng là một loài thực vật mọc hoang rất nhiều ở nước ta và có rất nhiều công dụng chữa bệnh. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả điều trị bệnh và tránh được các tác dụng phụ không mong muốn thì người bệnh nên nhờ sự tư vấn của bác sĩ.