Chữa thiểu năng tuần hoàn não bằng đông y

Thiểu năng tuần hoàn não mãn tính là tình trạng rối loạn tuần hoàn động mạch não do giảm lưu lượng máu não, có thể gây hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu, mất ngủ, hay quên và các biểu hiện khác của bệnh mạch máu não. Theo Tây y, tình trạng này được coi là liên quan đến sự phát triển của các bệnh như đột quỵ do thiếu máu cục bộ, bệnh Alzheimer, sa sút trí tuệ mạch máu, và các bệnh mạch máu não khác. Theo thống kê, khoảng 2/3 số người già trên 65 tuổi sẽ bị suy não mãn tính ở các mức độ khác nhau.

Mặc dù cộng đồng có tỷ lệ mắc thiểu năng tuần hoàn não cao, Y Học Hiện Đại hiện vẫn thiếu phương pháp điều trị đặc hiệu. Phương án điều trị chủ yếu là chủ động kiểm soát các bệnh nền bằng thuốc hạ lipid máu, hạ huyết áp và hạ đường huyết, đồng thời cho uống thuốc giãn mạch não như nitrendipine và flunarizine. Trong khi đó, thiểu năng tuần hoàn não theo Y Học Cổ Truyền đang từng bước ghi nhận thành quả khả quan, có lợi thế lớn trong điều trị triệu chứng, đem lại sự hài lòng cho người bệnh.

Điều trị thiểu năng tuần hoàn não bằng đông y đề cập đến các phương thuốc được làm bằng một tỷ lệ nhất định của nhiều loại thuốc thảo dược, bao gồm các dạng bào chế uống như hạt, viên nang, viên nén và thuốc nhỏ giọt, cũng như những loại có thể được tiêm vào tĩnh mạch. Bên cạnh đó, các hình thức tác động vào chức năng của não như massage đầu giảm căng thẳng hay xoa bóp bấm huyệt tập trung vào các huyệt đạo dưỡng thần khai tâm cũng được tích cực áp dụng phối hợp.

Thiểu năng tuần hoàn não là một loạt các hội chứng lâm sàng, hình ảnh và bệnh lý do nhiều nguyên nhân khác nhau ảnh hưởng đến các động mạch nhỏ, tiểu động mạch, mao mạch, tiểu tĩnh mạch và tiểu tĩnh mạch trong não. Trên thực tế, bệnh nhân thường được phát hiện trong bệnh cảnh đột quỵ do thiếu máu cục bộ hoặc bệnh cảnh mạn tính như rối loạn chức năng nhận thức khi tuổi tác tăng dần.

Theo lý thuyết của thiểu năng tuần hoàn não trong đông y, các mạch nhỏ não bị thương tổn chủ yếu là thuộc mạch Thế Chấp. Đây là kinh mạch rất nhỏ và nằm rải rác khắp cơ thể, đóng vai trò là các kênh quan trọng để nguyên khí và máu chạy trong cơ thể con người. Tình trạng ứ đọng mạch Thế Chấp gây ra các biểu hiện lâm sàng đa dạng, từ cô đặc máu, đọng đờm, hội chứng đau và rối loạn nhịp tim cho đến rối loạn chức năng nội tạng và tổn thương cấu trúc não.

Theo đó, chứng thiểu năng tuần hoàn não theo Y Học Cổ Truyền là bắt nguồn từ não nhưng có liên quan chặt chẽ đến tim, thận, gan và lá lách. Sự suy giảm các mối nối chặt chẽ giữa các tế bào và rối loạn chức năng nội mô mạch máu là do thiếu khí trong khi khí và máu bị tắc nghẽn khi di chuyển. Các thành phần huyết tương xâm nhập vào mô não qua khoảng gian bào bị tổn thương và làm tổn thương chất trắng của não. Do đó, nguyên tắc điều trị cơ bản của chữa thiểu năng tuần hoàn não bằng đông y là khai thông tắc nghẽn khí đạo. Lúc này, điều trị thiểu năng tuần hoàn não bằng đông y có một mặt là thúc đẩy sự chuyển sản và hoạt động bình thường của khí, máu và chất lỏng trong cơ thể; mặt khác, tập trung bảo vệ các tế bào nội mô mạch máu và ngăn ngừa rò rỉ dịch cơ thể và huyết khối trong não, làm tổn thương não.

Một phân tích tổng hợp gần đây cho thấy các loại thuốc thảo dược truyền thống để điều chỉnh thiểu năng tuần hoàn não theo Y Học Cổ Truyền hoạt động bằng cách tăng sinh lực của nguyên khí và kích hoạt máu trong khi cũng cải thiện việc cung cấp máu tại chỗ. Các nghiên cứu dược lý hiện đại đã chỉ ra rằng cơ chế tác động của thuốc đông y là làm giãn nở mạch máu não, thúc đẩy thành lập tuần hoàn bàng hệ, tăng lưu lượng máu não, bảo vệ tế bào nội mô mạch máu và cải thiện khả năng biến dạng của hồng cầu khi đi trong các mao mạch não.

Hơn thế nữa, điều trị thiểu năng tuần hoàn não bằng đông y với các bài thuốc cổ truyền còn có tác dụng ức chế kết tập tiểu cầu, cải thiện tình trạng thiếu oxy não, loại bỏ các gốc tự do và ức chế hình thành huyết khối. Đây là nền tảng dẫn đến phản ứng ức chế quá trình tự chế của tế bào thần kinh, đồng thời có tác dụng chống viêm và chống oxy hóa. Từ đó, người bệnh thiểu năng tuần hoàn não trong đông y sẽ cải thiện triệu chứng là nhờ được thúc đẩy tuần hoàn máu của mô não do thiếu máu cục bộ, tăng cường khả năng dự trữ mạch máu và hồi phục chức năng nhận thức.

Thiểu năng tuần hoàn não, có thể dẫn đến đột quỵ, không chỉ làm suy giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh mà còn là một nguyên nhân chính gây tử vong và tàn tật. Bên cạnh các bài thuốc cổ truyền, tác động châm cứu bấm huyệt trong chữa thiểu năng tuần hoàn não bằng đông y cũng ghi nhận được nhiều kết quả khả quan.

Một số nghiên cứu cho thấy khi thực hiện châm cứu chữa thiểu năng tuần hoàn não tại các huyệt đạo trên kinh mạch thần kinh sẽ thực sự làm tăng đáng kể vận tốc dòng máu não ở bệnh nhân sau đột quỵ đang được phục hồi chức năng. Tuy nhiên, nếu châm cứu cho người đối chứng, tức không bị thiểu năng tuần hoàn não, thì sẽ không đạt được mục tiêu này. Chính vì thế, châm cứu theo đông y từ lâu đã được sử dụng như một lựa chọn đồng điều trị cho bệnh nhân thiểu năng tuần hoàn não. Bên cạnh dùng thuốc, tác động của châm cứu có thể cải thiện việc kiểm soát mạch máu não và kích hoạt não ở các vùng phù hợp đem lại kết quả sức khỏe tích cực thông qua việc duy trì huyết áp phù hợp và cải thiện nhận thức.

Các cơ chế liên kết giữa châm cứu với kết quả điều trị thiểu năng tuần hoàn não bằng đông y vẫn còn chưa được hiểu rõ theo Y Học Hiện Đại. Trong khi đó, với lý thuyết của Y Học Cổ Truyền, tác động này có được là nhờ vào kích thích trên kinh mạch tự chủ. Hơn thế nữa, những kích thích do châm cứu châm cứu chữa thiểu năng tuần hoàn não tạo ra còn cải thiện các tình trạng sa sút trí tuệ mạn tính như bệnh Alzheimer.

Thuyết Y Học Cổ Truyền, khác hẳn với Tây y, là dựa trên sự cân bằng của Âm Dương và thuyết Ngũ hành. Mặc dù đã được sử dụng trong hàng ngàn năm, điều trị thiểu năng tuần hoàn não bằng đông y vẫn còn một số hạn chế nhất định đối với nghiên cứu và ứng dụng lâm sàng cần cân nhắc khi áp dụng rộng rãi trong thực tế:

Chữa thiểu năng tuần hoàn não bằng đông y cần đến hàng nghìn hợp chất. Đây là sự kết hợp của nhiều thành phần dược lý có thể điều chỉnh chức năng tế bào, vì vậy cần hiểu chính xác cơ chế hoạt động của thuốc là rất thách thức.

Các hợp chất khác nhau trong công thức Y Học Cổ Truyền có thể cạnh tranh với nhau trong các con đường tín hiệu thần kinh nên có thể khó khăn trong kiểm soát hiệu quả đồng nhất.

Khi một hoạt tính dược lý mong muốn đã được xác định, rất khó để biết hợp chất nào chịu trách nhiệm cho hoạt động đó. Do đó, điều này có thể gây khó khăn khi cần xác định liều tối ưu, phòng tránh tương tác thuốc hay các con đường dược lý liên quan.

Chính vì vậy, người bệnh mắc thiểu năng tuần hoàn não trong đông y luôn cần được kê toa bốc thuốc rõ ràng, phòng tránh nguy cơ phản ứng với tân dược. Ngoài ra, tuyệt đối không tự ý chữa thiểu năng tuần hoàn não bằng đông y khi không có hiểu biết rõ ràng.

Tóm lại, Y Học Cổ Truyền đã tích lũy được nguồn tài nguyên và kinh nghiệm phong phú qua các phương pháp phòng ngừa và điều trị thiểu năng tuần hoàn não mãn tính bằng thuốc và bằng tác động châm cứu, xoa bóp bấm huyệt. Khi các tắc nghẽn trong kinh mạch hướng thần được khai thông với các phương thuốc phù hợp, điều trị thiểu năng tuần hoàn não bằng đông y có nhiều nhiều bằng chứng khả quan, giúp người bệnh cải thiện triệu chứng một cách bền vững và phục hồi chất lượng cuộc sống.