Tác dụng của huyệt hành gian

1. Huyệt hành gian là gì?

Về giải nghĩa tên gọi của huyệt hành gian, vì vị trí của huyệt này nằm trên đường đi của hành kinh khí. Vị trí chính xác là ở khoảng cách giữa ngón chân trỏ hợp với ngón chân cái nên được đặt tên như vậy. (Theo Trung y cương mục).

Huyệt hành gian là một trong những huyệt đạo quan trọng trong cơ thể chúng ta. Huyệt nằm trên đường kinh Can, và là huyệt thứ 2 của đường kinh này. Huyệt xuất phát từ Thiên bản du, huyệt Vinh và thuộc hành Hỏa, là huyệt Tả của kinh Can.

2. Vị trí của huyệt hành gian

Huyệt hành gian nằm ở mặt mu chân, nơi giáp khe của ngón chân cái, giữa chỗ lõm của động mạch (Đại thành).

Để xác định chính xác huyệt, thầy thuốc để chân bệnh nhân ở tư thế thoải mái, dùng tay của mình ép ngón chân cái của bệnh nhân sát vào ngón 2, sau đó lấy huyệt ở mặt mu chân, chỗ đầu kẽ hai ngón chân.

Về giải phẫu huyệt dưới da ta sẽ thấy khe giữa của gân duỗi ngón 2 của cơ duỗi dài và duỗi ngắn các ngón chân ở phía ngoài; gân duỗi dài riêng ngón 1 và gân duỗi ngón 1 của cơ duỗi ngắn các ngón chân ở phía trong; cơ gian cốt mu chân, vào sâu hơn là khe giữa các đốt của xương ngón chân 1 và 2.

Thần kinh vận động cơ của vùng huyệt chính là nhánh của dây thần kinh chày trước và thần kinh chày sau.

Da vùng huyệt được chi phối bởi tiết đoạn thần kinh L5.

3. Tác dụng của huyệt Hành gian

Huyệt hành gian là một huyệt đạo quan trọng đối với sức khỏe của chúng ta. Với tác dụng tại chỗ, tác dụng theo đường kinh Can và tác dụng toàn thân. Một vài tác dụng nổi bật và được ứng dụng nhiều trong thực hành của huyệt này bao gồm:

3.1. Điều trị tăng huyết áp

Tăng huyết áp là một căn bệnh với tỉ lệ mắc đang gia tăng do chế độ ăn uống cũng như lối sống tĩnh tại hiện nay. Huyệt Hành gian được ứng dụng trong các phương pháp bấm huyệt, châm cứu nhằm điều trị tăng huyết áp đã đem lại nhiều hiệu quả bất ngờ.

Khi điều trị với phương pháp tác động lên huyệt kết hợp với một chế độ ăn uống khoa học và đầy đủ chất dinh dưỡng đã mang lại nhiều lợi ích, kiểm soát huyết áp của người bệnh ở mức ổn định và ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra.

3.2. Điều trị mất ngủ

Mất ngủ là một vấn đề rất đáng lo ngại, nó không những ảnh hưởng đến công việc và cuộc sống hàng ngày của bạn mà còn làm suy giảm sức khỏe trầm trọng. Vì vậy chữa mất ngủ từ lâu đã là băn khoăn trăn trở của rất nhiều người. Theo nhiều nghiên cứu, bấm huyệt Hành gian tại nhà mang lại hiệu quả điều tiết giấc ngủ, giúp bạn dễ dàng đi vào giấc ngủ hơn và cải thiện giấc ngủ của bạn

Lưu ý khi bấm huyệt điều trị cần kết hợp thêm các biện pháp như ngâm chân bằng nước nóng trước khi ngủ, chế độ ăn uống và sinh hoạt điều độ, tránh các chất kích thích như trà và cà phê trước giấc ngủ.

3.3. Chữa động kinh

Động kinh bên cạnh việc điều trị theo Tây y thì tác động lên huyệt có công dụng nhất định trong điều trị động kinh, giúp cắt cơn và điều trị triệt để ngăn ngừa các cơn động kinh tái phát. Nhiều bệnh nhân động kinh với các cơn ngắn và nhanh đã áp dụng phương pháp châm cứu và bấm huyệt Hành gian và đạt hiệu quả cao.

3.4. Điều trị rối loạn kinh nguyệt

Phụ nữ thường bị rối loạn kinh nguyệt do nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong đó bấm huyệt và châm cứu huyệt Hành gian giúp điều trị rối loạn kinh nguyệt ở giai đoạn dậy thì và tiền mãn kinh rất hiệu quả.

4. Cách tác động lên huyệt Hành gian

Để tác động lên huyệt Hành gian đạt hiệu quả cao nhất ta cần châm kim sâu 0,3 đến 0,4 tấc. Cứu trong vòng 5 đến 10 phút.

4.1. Thủ thuật châm

Châm là một phương pháp điều trị không dùng thuốc. Người ta dùng kim châm bằng hợp kim, bạc hoặc vàng (thông dụng hiện nay là kim inox) tác động lên huyệt hành gian. Đây là phương pháp được áp dụng rộng rãi hiện nay bởi vì dễ áp dụng, chi phí thấp, ít biến chứng, có thể phổ biến rộng rãi ở tuyến y tế cơ sở.

Chỉ định: điều trị các bệnh lý đường hô hấp như ho, viêm họng, hen phế quản, viêm phế quản…

Chống chỉ định: tuyệt đối không được sử dụng phương pháp châm để điều trị bệnh cấp cứu, đau bụng ngoại khoa, người sức khỏe yếu, thiếu máu, bệnh tim, bệnh nhân có tiền sử rối loạn về đông máu hay trạng thái tinh thần không ổn định.

Mỗi ngày sẽ châm một lần hoặc cách nhật vào huyệt hành gian; trường hợp bệnh nhân khỏe mạnh thì có thể châm ngày hai lần. Liệu trình từ 7 đến 10 ngày. Tùy theo tình trạng sức khỏe và tùy vào bệnh của bệnh nhân và có thể tiến hành từ một đến ba liệu trình.

Các bước châm huyệt hành gian bao gồm:

• Chuẩn bị dụng cụ châm
• Chuẩn bị bệnh nhân: Vì vị trí huyệt Hành gian ở vùng cổ tay nên tư thế ngồi duỗi tay hay ngồi ngửa dựa ghế là phù hợp nhất.
• Xác định chính xác huyệt
• Sát trùng huyệt bằng cồn 70 độ. Cách thực hiện như sát trùng trước khi tiêm
• Làm căng da vùng châm: mục đích để kim đi qua mà không làm bệnh nhân đau nhiều
• Tiến hành châm
• Lưu kim: tùy vào bệnh của bệnh nhân mà thời gian lưu kim nhanh hay chậm hoặc không lưu kim. Trong khi lưu kim có thể tiến hành thêm kỹ thuật bổ tả hoặc các phương pháp ôn châm và điện châm phối hợp thêm
• Rút kim và sát trùng lỗ kim châm

4.2. Thủ thuật cứu

Cứu là một phương pháp vật lý, dùng sức nóng (nhiệt lượng) tác động lên huyệt vị hoặc trên bộ có bệnh; mục đích dẫn sức ấm và nóng vào bên trong huyệt để ôn tán hàn tà, ôn thông kinh lạc, ít khí hoạt huyết, tiêu ứ tán kết, hồi dương cứu nghịch, phòng bệnh và bảo vệ sức khỏe.

Có nhiều phương pháp cứu:

• Cứu bằng mồi ngải:
  • Cứu trực tiếp (minh cứu): cứu ấm và cứu bỏng
  • Cứu gián tiếp (cách vật): cứu cách gừng, cứu cách tỏi, cách hành, cách muối, cách phụ tử…
• Cứu bằng điếu ngải: cứu ấm, cứu xoay vòng, cứu mổ cò, cứu cách vải.
• Ôn châm