Tìm hiểu về huyệt thiếu thương

Huyệt thiếu thương thuộc kinh Phế, là huyệt quan trọng trong điều trị ù tai và phát hãn (làm ra mồ hôi). Trong Y Học Cổ Truyền, các thầy thuốc thường sử dụng phương pháp châm cứu hoặc day bấm huyệt đạo này để điều trị các bệnh liên quan đến tạng phế như là amidan viêm, viêm họng.

Ý nghĩa tên gọi huyệt thiếu thương được giải thích như sau: Kinh thủ thái âm Phế chủ về khí bất cập của kim khí mùa thu, cho nên gọi là huyệt Thiếu Thương.

Ngoài ra, tên thiếu thương còn được cắt nghĩa như sau:

• Thiếu: Có nghĩa nhỏ bé, non nớt, nguyên sơ. Từ “Thiếu” cũng được sử dụng để đặt tên cho nhiều huyệt nằm ở vị trí các đầu ngón tay.
• Thương: Trong thang âm cổ ngày xưa, từ thương chính là một trong số năm nấc thang. Còn xét theo ngũ hành, từ “Thương” thuộc hành Kim, về ngũ tạng là tạng Phế. Vậy, từ Thương ở đây có thể hiểu là phế quản.

Như vậy, thiếu thương là âm cao của phế quản và cũng là huyệt đạo cuối cùng của đường kinh phế, đây là vị trí mà kinh khí ít dư thừa nhất. Xét theo ngũ du huyệt, huyệt thiếu thương là huyệt Tỉnh của đường kinh phế, là nơi kinh khí xuất phát do đó mới có tên gọi như vậy.

Một số đặc điểm nổi bật của huyệt thiếu thương:

• Là huyệt vị thứ 11 trong đường kinh Phế, huyệt Tỉnh thuộc hành Mộc của kinh Phế.
• Huyệt còn có tên gọi khác là Quỷ Tín xuất phát từ vị trí của huyệt này, là một trong Thập Tam Quỷ Huyệt.
• Thiếu thương là huyệt rất quan trọng trong việc phát hãn và là huyệt vị cổ điển trong điều trị chứng ù tai.

Huyệt thiếu thương có xuất xứ từ Thiên Bản Du (Linh khu 2). Vị trí của huyệt nằm ở trên bàn tay, cách xác định và nhận biết khá đơn giản. Huyệt nằm cách so góc móng tay về phía tay quay khoảng cách 0.1 thốn. Ngoài ra, bạn có thể nhận biết huyệt nằm ở vị trí tiếp giáp giữa da gan tay và da mu tay với đường ngang qua góc chân móng ngón tay cái.

Xét về mặt giải phẫu, huyệt thiếu thương nằm ở dưới chỗ bám của cơ gân duỗi dài ngón tay cái, khu vực này chịu sự chi phối bởi nhánh của dây thần kinh quay. Da của vùng huyệt thiếu thương được chi phối bởi tiết đoạn thần kinh C6.

Huyệt thiếu thương có vai trò quan trọng trong cơ thể người, nó có tác dụng sơ tiết hỏa xung nghịch của 12 nhóm khí, thanh phế nghịch, thông kinh khí và thông lợi vùng họng rất hiệu quả.

Huyệt thiếu thương là huyệt vị chủ trị về viêm họng, viêm amidan và một số chứng bệnh khác như là trúng gió, khó thở, hôn mê, sốt, động kinh.

Phương pháp bấm day huyệt và châm cứu huyệt thiếu thương cũng tương tự như các huyệt khác ở bàn tay. Tùy vào tình trạng của người bệnh mà thầy thuốc có thể lựa chọn phương pháp phù hợp nhất.

Cách châm cứu huyệt thiếu thương như sau:

• Châm thẳng, châm sâu khoảng 0.1 – 0.2 thốn. Ngoài ra, có thể châm xiên hoặc dùng kim tam lăng để chích nặn máu.
• Với bệnh nhân sốt cao, cảm cúm nên châm và chích nặn ra 7 giọt máu để trị bệnh tương đối nhanh.

Trong Y Học Cổ Truyền, các thầy thuốc thường tiến hành châm cứu huyệt thiếu thương kết hợp với các huyệt vị khác để tăng hiệu quả điều trị nhiều bệnh:

• Điều trị nôn ra máu: Châm cứu kết hợp huyệt thiếu thương với huyệt lao cung.
• Điều trị ho, hen suyễn: Châm huyệt thiếu thương kết hợp với huyệt đại lăng.
• Điều trị họng đau, sưng to dẫn đến không ăn được: Châm cứu huyệt thiếu thương kết hợp huyệt hợp cốc.
• Điều trị họng sưng đau: Châm cứu huyệt thiếu thương kết hợp với huyệt hợp cốc và huyệt thiên đột.
• Giúp điều trị hôn mê, đờm dãi, khò khè: Châm cứu huyệt thiếu thương kết hợp với huyệt quan xung, thiếu trạch, thương dương, thiếu xung, thương dương và huyệt trung xung.
• Điều trị kinh phong cho trẻ nhỏ: Châm cứu huyệt thiếu thương kết hợp huyệt nhân trung và huyệt thủy tuyền.
• Điều trị viêm amidan: Châm cứu huyệt thiếu thương phối hợp với huyệt hợp cốc, giác tôn, kim tân và huyệt ngọc dịch.
• Điều trị ho gà: Châm cứu kết hợp huyệt thiếu thương và huyệt thương dương.

Với một số bệnh nhân không thể tiến hành châm cứu có thể lựa chọn xoa bóp bấm huyệt thiếu thương để điều trị bệnh. Người bị viêm họng, có thể thực hiện thủ thuật bấm huyệt thiếu thương đến khi cảm thấy đau tức nặng, sau đó tiếp tục day ấn nhẹ nhàng trong khoảng 3 – 5 phút.