Vị trí và cách xác định huyệt hoàn khiêu

Huyệt hoàn khiêu nằm ở vùng mông, với tư thế nằm nghiêng thì huyệt nằm ở vị trí 1/3 ngoài đoạn nối mấu chuyển xương đùi và khe xương cùng. Trường hợp với tư thế nằm sấp thì chính là điểm tiếp xúc giữa gót chân và mông khi co gót chân lên.

Huyệt hoàn khiêu là huyệt nằm ở mông, nó còn có nhiều tên gọi khác như bể xu, bể yến, bận cốt, tẩn cốt, hoàn cốc, khu trung, phân trung. Tên gọi hoàn khiêu được đặt dựa theo cách xác định vị trí của huyệt, bạn cần thực hiện động tác gập chân (khiêu) theo chiều ngược lại (hoàn) vào mông sao cho gót chân chạm vào mông, vị trí gót chân chạm vào mông là vị trí của huyệt.

Huyệt hoàn khiêu thuộc giáp ất kinh, là huyệt thứ 30 của kinh đởm, nằm trong nhóm hồi dương cửu châm, tức là huyệt hội của túc thái dương và kinh túc thái dương. Xuất phát huyệt từ kinh biệt túc thái dương, nhận một mạch phụ của kinh túc thái dương.

Vị trí huyệt hoàn khiêu nằm ở vùng mông, cách xác định huyệt hoàn khiêu được tiến hành như sau:

• Cách 1: Tư thế nằm nghiêng người, co chân trên, duỗi thẳng chân dưới, tại đoạn nối mấu chuyển xương đùi và khe xương cùng ở vị trí 1⁄3 ngoài là vị trí của huyệt.
• Cách 2: Tư thế nằm sấp, gập chân vào chạm mông, gót chân chạm vào vị trí nào ở mông thì đó là vị trí của huyệt.

Huyệt hoàn khiêu có tác dụng thông kinh lạc, tiêu khí trệ nên khi tác động vào huyệt có thể giúp:

• Giảm đau khớp háng
• Giảm đau thần kinh tọa
• Giảm viêm khớp háng
• Cải thiện vận động cho người bị liệt nửa người

Huyệt hoàn khiêu có thể kết hợp với các huyệt khác trong điều trị một số bệnh lý như:

• Phối với huyệt huyền chung, huyệt dương lăng tuyền giúp điều trị phong thấp bại
• Phối với huyệt thừa sơn giúp điều trị đau thần kinh tọa
• Phối với huyệt nội đình giúp điều trị đau bụng kinh
• Phối với huyệt thái khê, huyệt chí âm, huyệt dương phụ, huyệt dương lăng tuyền giúp điều trị tê chân
• Phối với huyệt trung độc, huyệt dương lăng tuyền, huyệt phong thị giúp điều trị đau vùng đùi
• Phối với huyệt túc tam lý, huyệt giải khê, huyệt dương lăng tuyền giúp điều trị liệt nửa người
• Phối với huyệt yêu du giúp điều trị phong thấp thể hàn
• Phối với huyệt khâu khư, huyệt dương lăng tuyền giúp giảm đau đầu gối và đau vùng đùi

Huyệt hoàn khiêu thường được tác động thông qua bấm huyệt và châm cứu để giảm đau nhức một số vùng trên cơ thể, cách thực hiện như sau:

• Day bấm huyệt hoàn khiêu: Xác định vị trí huyệt hoàn khiêu, dùng ngón tay ấn vào huyệt với lực vừa phải. Khi vừa bấm vào huyệt sẽ có cảm giác hơi tê bì phần mông và chân, sau 1 phút cảm giác này sẽ mất dần. Thời gian bấm huyệt kéo dài từ 2 – 3 phút và thực hiện hàng ngày đến khi bệnh tình thuyên giảm.
• Châm cứu huyệt hoàn khiêu: Xác định vị trí huyệt hoàn khiêu, sử dụng kim châm để châm vào huyệt. Tiến hành châm thẳng vào da khoảng 2 – 3 thốn, mũi kim hướng sang 2 bên, thời gian châm cứu kéo dài từ 10 – 15 phút. Lưu ý, châm cứu chỉ được thực hiện bởi các bác sĩ có chuyên môn, bạn không được tự làm tại nhà.

Khi bấm huyệt hoàn khiêu cần lưu ý những vấn đề sau:

• Không tác động lực quá mạnh vì dễ gây tổn thương cơ, thậm chí rạn xương gây nhiều biến chứng nguy hiểm
• Chống chỉ định bấm huyệt hoàn khiêu với người bị vết thương hở, viêm ở vùng chứa vị trí huyệt, xuất huyết dạ dày, suy gan, suy thận, viêm vòi trứng, vv.
• Hiệu quả điều trị chỉ xuất hiện sau một thời gian nên người bệnh cần kiên trì trong quá trình bấm huyệt

Việc xác định được vị trí huyệt hoàn khiêu giúp quá trình bấm huyệt trở lên hiệu quả hơn với sức khỏe người bệnh.