Viêm Gan D (HDV) là một dạng nhiễm trùng gan do virus viêm gan D gây nên. Viêm gan do virus gây ra thường là một căn bệnh nguy hiểm, phòng ngừa và điều trị còn gặp nhiều khó khăn. Do hiện tại vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, kết hợp thêm viêm gan D khá ít người biết, chính vì vậy bạn cần nắm được những thông tin cơ bản sau để bảo vệ sức khỏe của mình.
Cơ chế gây bệnh:
Virus viêm gan D là một loại virus không đầy đủ, thường cần thêm sự hỗ trợ của virus viêm gan B ( HBV) để nhân rộng và phát triển. virus viêm gan D sử dụng chất kháng nguyên HbsAg làm lớp vỏ bọc bảo vệ cho mình. Nếu không có lớp vỏ bọc này của viêm gan B, chúng không có khả năng xâm nhập vào tế bào gan và ngay cả khi chúng sinh trưởng được trong tế bào gan thì cũng không có khả năng gây bệnh do không có khả năng lan tràn từ tế bào này sang tế bào kia.
Chính vì thế viêm gan D thường chỉ xảy ra ở những người viêm gan virus B do đó viêm gan D thường có cả ở dạng cấp tính và mạn tính.
Triệu chứng:
Phụ thuộc vào tình trạng nhiễm trùng của lá gan gây ra bởi vi khuẩn viêm gan B. Nếu vi khuẩn viêm gan B tàn phá lá gan thì vi khuẩn viêm gan D cũng tấn công theo. Nếu vi khuẩn viêm gan B đang bị tiêu diệt bởi hệ thống bảo vệ của cơ thể thì viêm gan D cũng dần dần yếu đi. Bệnh nhân có thể mắc cả viêm gan D và viêm gan B tại cùng một thời điểm. Triệu chứng của viêm gan B thường nghiêm trọng và kéo dài hơn.
- Vàng da, vàng mắt: Khi tế bào gan bị các virus viêm gan B tấn công gây tổn thương gan và làm cho mật ở các vi mật quản dễ thẩm thấu vào các vi huyết quản, cùng với đó là các vị trí mật quản cũng bị tổn thương, tiết nhiều chất nhầy làm thành các nút nhầy gây tắc các vi mật quản đó, gây ra hiện tượng vàng da, vàng mắt.
- Nhức đầu, Chóng mặt, buồn nôn: Đây cũng là những triệu chứng thường gặp của viêm gan D.
Ngay cả khi viêm gan B đang ở trạng thái” tĩnh” tức là trạng thái không tàn phá lá gan nhưng viêm gan D vẫn sẽ phát triển và tấn công gan nhanh chóng( trong thời gian từ 3-5 năm). Viêm gan D còn có thể kích thích viêm gan B thu ngắn thời gian” tĩnh” lịa và hợp tác cùng tàn phá lá gan.
Viêm gan D được xem là bệnh tàn phá là gan nhanh nhất. Có khoảng 15% bệnh nhân bội nhiễm viêm gan D và phát bệnh một cách cực kì nhanh chóng, sau đó gan bị chai trong khoảng 12 tháng. Khoảng 15% bệnh nhân khỏi bệnh do viêm gan B tự khỏi. Khoảng 70% bệnh nhân tùy vào sự chống chọi của lá gan mà kéo dài thời gian chai lá gan trong một đến vài năm. Nhưng một sự thật đáng buồn rằng gan đã chai thì khả năng bị ung thư gan tăng rất cao.
Con đường lây nhiễm:
- Lây qua đường máu và vấn đề sinh lí: lây qua những người đang bị viêm gan B, tức là những người có sẵn kháng nguyên HBsAg trong người.
- Cá nhân bị truyền máu nhầm lẫn hoặc lạm dụng tiêm thuốc vào tĩnh mạch
- Lây qua đường tình dục ( do không sử dụng các biện pháp bảo vệ, ví dụ: bao cao su)
- Mẹ truyền sang con: người mẹ mắc viêm gan D trong thai kì và sinh con dẫn đến trẻ có nguy cơ mắc phải bệnh này lên đến 90%
Cuộc sống phát triển thì kiến thức phòng ngừa bệnh của người dân cũng được nâng cao hơn bằng cách tiêm phòng vaccine ngừa bệnh. Chính vì thế mà bệnh viêm gan B và D ngày càng giảm đi.
Chẩn đoán viêm gan D
- Thử máu là một trong những phương pháp để chẩn đoán chính xác bệnh viêm gan D. Nhiễm thể HDV- RNA có thể tăng lên cao, kháng nguyên HDAg dương tính, khi bị gan tàn phá quá nhiều thì HDAg âm tính. Nếu bệnh nhân bị nhiễm viêm gan B thì có thể thử kháng thể chống lại viêm gan D. Nếu bệnh nặng thì kháng thể HDV antibody dương tính trong thời gian dài và kháng thể tăng lên làm lá gan bị phá hủy nhiều.
- Siêu âm gan để chẩn đoán: đây là phương pháp thứ hai cũng hay được các bác sỹ lựa chọn.
Phòng ngừa và điều trị
Điều trị: Thuốc duy nhất được FDA chấp nhận trong việc chữa trị viêm gan D là: Inteferon alfa, thường dùng trong cả viêm gan D cấp tính và mạn tính.
Viêm gan D có xu hướng phát triển thành viêm gan mạn tính và tàn phá gan một cách nhanh chóng, dẫn đến tình trạng bệnh khó chữa, cứng đầu nhất.
Thời gian điều trị viêm gan D kéo dài hơn viêm gan B 5 lần; số lượng thuốc nhiều bằng 2 lần viêm gan C. Một thống kê cho thấy khoảng 40-70% bệnh nhân có thể bình thường trở lại, thể hiện qua chỉ số ALT và AST. Khoảng 80% sẽ tái phát sau ngừng thuốc dẫn đến chai gan và ung thư khó lường.
Phòng ngừa:
Chưa có vaccine chủng ngừa viêm gan D, chính vì thế biện pháp phòng ngừa bằng cách chích ngừa vaccine viêm gan B do viêm gan D thì cần HBV phát triển để tiếp tục phát triển.
Tình dục an toàn. Nên sử dụng các biện pháp để phòng ngừa lây nhiễm
Không dùng chung đồ đạc với người bị viêm gan B để tránh tình trạng lây nhiễm, ví dụ như: bàn chải đánh răng, dao cạo râu, bơm kim tiêm…
